“แพนเค้ก” อาจจะไม่ใช่แป้งแผ่นกลมๆนุ่มๆ เหมือนในอุดมคติของใครหลายคน

“แพนเค้ก” (Pancake) เมนูขนมสุดโปรดที่เชื่อว่าทุกคนต้องเคยได้ทานมาในวัยเด็ก แพนเค้กน่าจะเป็นเมนูขนมหวานที่ทำได้ง่ายที่สุด สมกับชื่อแพนเค้กเลยจริงๆ ซึ่ง Pan ก็หมายถึง กระทะ และ Cake ก็คือขนมที่เป็นส่วนผสมของ แป้ง ไข่ นม ไขมัน น้ำตาล รวมกันคือขนมเค้กที่ทำบนกระทะ จากปกติที่เราต้องนำแป้งเค้กเข้าเตาอบ ก็เปลี่ยนเป็นนำมาทอดบนกระทะแทนนั่นเอง 

แต่เพื่อนๆ รู้หรือไม่ว่าจริงๆแล้วคำว่า “แพนเค้ก” ที่เราเข้าใจนั้นอาจจะไม่ใช่แบบที่เราเข้าใจ เนื่องด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรมการกินของแต่ละพื้นที่ ที่เกิดจากความชอบที่ต่างกัน วัตถุดิบท้องถิ่นที่ต่างกัน และปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลให้รูปแบบของแพนเค้กมีหน้าตาแตกต่างกันออกไป และในความเป็นจริงแล้ว นิยามความหมายของคำว่าแพนเค้ก คืออะไรกัน? ตามมาหาคำตอบจากในบทความกันค่ะ 

บทความนี้เราอยากจะพาเพื่อนๆมาทำความรู้จักกับแพนเค้กให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อเป็นต้นทุนไอเดียในการนำไปออกแบบสร้างสรรค์เมนูใหม่ๆกันค่ะ

“แพนเค้ก” (Pancake) ของไทยมีหน้าตาเป็นแบบไหน จะใช่แผ่นแป้งที่ขายตามร้านขนมโตเกียวหรือไม่ ?

หากพูดถึงแพนเค้กแล้ว ในประเทศไทยเราเชื่อว่าหลายคนก็จะต้องนึกถึงแพนเค้กที่อยู่ตามรถเข็นโตเกียว แต่แพนเค้กตามรถเข็นโตเกียวอาจจะต้องถูกจัดอยู่ในประเภทของแพนเค้กที่มีที่มาจากทางฝั่งตะวันตก ซึ่งประเทศเราอาจจะได้รับอิทธิพลทางวัฒนธรรมในการกินส่งต่อมา เพราะรูปแบบการทำแพนเค้กชนิดนี้เป็นรูปแบบเดียวกันกับทางฝั่งตะวันตกในบางประเทศ ส่วนตัวอย่างขนมขนมที่ถูกจัดว่าเป็นแพนเค้กของประเทศไทยเราเลยก็คือขนมครก และขนมบ้าบิ่น หรืออาจจะเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Thai Coconut Pancake

วันนี้เราไม่ได้อยากจะมาเปลี่ยนให้ขนมไทยกลายเป็นขนมฝรั่งแล้วใช้ชื่อเรียกว่าแพนเค้กนะคะ ขนมบ้าบิ่น ก็คือขนมบ้าบิ่น ขนมครก ก็ยังคือขนมครกค่ะ แต่คำว่าแพนเค้ก เมื่อมองในภาพกว้างของวัฒนธรรมการกินของมนุษย์แล้ว คำว่าแพนเค้ก จะหมายถึง แผ่นแป้งที่มีลักษณะเป็นแผ่นกลมๆบางๆ ที่มีส่วนผสมหลักคือแป้ง ผสมเข้ากับ ไข่ นม เนย และน้ำตาล นำมาทอดบนกระทะ หรือเตา ที่มีลักษณะผิวเรียบ โดยอาจจะใช้น้ำมันหรือเนย ช่วยไม่ให้แป้งติดกระทะด้วย โดยส่วนผสมทั้งหมดที่ผสมกันแล้ว จะมีลักษณะเป็นของเหลว ซึ่งในภาษาอังกฤษ จะเรียกว่า Batter (แบทเทอร์) หรือในบางครั้งส่วนผสมอาจจะมีการถูกปรับอัตราส่วนมากน้อยต่างกันในแต่ละสูตร แบทเทอร์ก็อาจจะไม่ได้มีลักษณะเป็นของเหลวเสมอไป

พามาดูแพนเค้กในแบบฉบับของประเทศทางฝั่งตะวันตกกันดูบ้าง 

มาเริ่มกันที่ทางฝั่งอเมริกา ประเทศที่มักจะมีการรับประทานแพนเค้กเป็นมื้ออาหารเช้า ถ้าเราค้นหาคำว่า “Pancake” ในกูเกิล แทบจะ 100% ที่แสดงผลการค้นหาเป็นรูปขนมแพนเค้กที่มีต้นกำเนิดมาจากสหรัฐอเมริกา

ลักษณะที่ชัดเจนของแพนเค้กชนิดนี้คือ จะเป็นแผ่นกลมๆ บางๆ วางทับซ้อนกันเป็นชั้น แต่ละชิ้นแพนเค้กจะมีความหนาประมาณ 1 ซม. ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ประมาณ 10-25 ซม. มีส่วนผสมหลักคือ แป้ง ไข่ นม และผงฟู หรือในบางครั้งอาจจะเติม แยม เนย หรือผลไม้บางชนิดผสมเข้ากับเนื้อแป้ง ให้ได้แป้งที่มีรสชาติแปลกใหม่ขึ้น

มาต่อกันที่ประเทศเนเธอแลนด์ อีกประเทศที่นิยมทานแพนเค้กเป็นมื้ออาหาร

ประเทศเนเธอแลนด์เป็นอีกประเทศหนึ่งที่นิยมรับประทานแพนเค้กเป็นมื้ออาหาร แต่สำหรับชาวดัตช์แล้วจะต่างกับอเมริกาตรงที่แพนเค้กจะนิยมทานในมื้อเที่ยงและมื้อเย็น เมนูแพนเค้กที่ชาวดัตซ์นิยมทานมากที่สุด เรียกว่า Pannenkoeken แพนเค้กชนิดนี้จะมีลักษณะเป็นแผ่นบางๆ แต่จะยังคงมีความหนากว่าเครป ขนาดชิ้นจะค่อนข้างใหญ่ อยู่ที่ประมาณ 30 ซม. เนื้อขนมจะมีส่วนผสมของไข่เป็นหลัก และนิยมสอดไส้ด้วยแอปเปิ้ลสไลด์ หรือจะเป็นประเภทไส้คาว เช่น แฮม เบคอน ชีส ก็ได้เหมือนกัน

หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อ “ดัตช์แพนเค้ก” ซึ่งเป็นแพนเค้กอีกชนิดหนึ่งที่ค่อนข้างมีชื่อเสียง แต่อาจจะยังหาทานไม่ค่อยได้ในประเทศไทย

Poffertjes

Poffertjes หรือ มินิดัตซ์แพนเค้ก ในแบบที่คนไทยรู้จัก เป็นแพนเค้กอีกชนิดหนึ่งที่ค่อนข้างทำได้ง่าย และรวดเร็ว อาจหาทานได้ตามร้านสตรีทฟู๊ดในประเทศเนเธอแลนด์ แพนเค้กชนิดนี้มีส่วนผสมและวิธีการทำคล้ายกับของอเมริกา แต่จะมีขนาดที่เล็กกว่ามาก เตาของแพนเค้กชนิดนี้จะเป็นรูปแบบเตาหลุมเล็กๆ ตื้นๆ เนื้อข้างในของแพนเค้กชนิดนี้จะค่อนข้างนุ่ม และหวานกว่าของอเมริกา และนิยมรับประทานในรูปแบบของขนมหวาน มีการนำมาท็อปปิ้งด้วยผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวชนิดต่างๆ โรยด้วยน้ำตาลไอซิ่ง หรือ ราดด้วยซอสต่างๆ เช่น ช็อกโกแลต เมเปิ้ลไซรัป น้ำผึ้ง เป็นต้น

เมื่อพูดถึงดัตช์แพนเค้กแล้ว ก็อยากจะให้เพื่อนๆ ได้รู้จักกับ Dutch baby pancake ด้วย ซึ่งถิ่นกำเนิดของแพนเค้กชนิดนี้อาจจะยังไม่แน่ชัดว่ามาจากพื้นที่เนเธอแลนด์หรือไม่ แต่จากในหลักฐานเท่าที่มีพบว่า ถิ่นกำเนิดมาจากภัตตาคารแห่งหนึ่งในสหรัฐอเมริกา

Dutch baby pancake

ลองมาดูรูปแบบแพนเค้กของแถบทางฝั่งเอเชียเราบ้าง

แพนเค้กของคนในประเทศอินโดนีเซีย

แพนเค้กในประเทศอินโดนีเซีย จะคล้ายๆ กับในบ้านเรา คือมีส่วนผสมหลักๆเป็นแป้งและกะทิ 

เซอราบี Serabi 

เซอราบีเป็นแพนเค้กชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเหมือนกับขนมครกในบ้านเรา ส่วนผสมหลัก คือ แป้งข้าว และกะทิ ถ้าในบ้านเราแบบดั้งเดิมจะนิยมท็อปปิ้งหน้าด้วยต้นหอมซอย แต่ถ้าเป็นของที่อินโดนีเซียก็จะนิยมท็อปปิ้งด้วยน้ำตาลมะพร้าว ช็อกโกแลต กล้วย ขนุน และผลไม้อื่นๆ 

ดาดาร์กูลุง Dadar gulung

ดาดาร์กูลุงเป็นขนมพื้นเมืองของชาวอินโดนีเซียที่ค่อนข้างมีชื่อเสียงเป็นอย่างมากเลยทีเดียว ลักษณะของดาดาร์กูลุงจะเป็นแป้งแผ่นสีเขียว ที่ทำมาจากแป้งข้าว และสีเขียวที่ได้มาจากใบเตย แผ่นแป้งจะถูกนำมาห่อไส้ไว้ ซึ่งตัวไส้ประกอบด้วยมะพร้าวขูดฝอยและน้ำตาลมะพร้าวเป็นหลัก นอกจากดาดาร์กูลุงจะหาทานได้ในประเทศอินโดนีเซียแล้วยังสามารถหาทานได้ที่ประเทศมาเลเซีย และบรูไนอีกด้วย

แพนเค้กแบบฉบับเมืองจีน

สำหรับการทานแพนเค้กในประเทศจีน มีทั้งทานแบบคาวและแบบหวาน โดยตัวเนื้อแป้ง จะเป็นแป้งโดว์ ที่เป็นส่วนผสมของแป้งสาลี น้ำ และน้ำมันพืช เมนูแพนเค้กจีนที่ค่อนข้างได้รับความนิยมเป็นอย่างมากคือ Scallion Pancake ซึ่งก็คือแพนเค้กต้นหอมนั่นเอง แพนเค้กชนิดนี้ มักจะเสิร์ฟคู่กับซอสเปรี้ยว

แพนเค้กแบบฉบับเกาหลี

แพนเค้กเกาหลี หรือที่เรียกว่า Pajun (Pajeon) ค่อนข้างคล้ายกับแพนเค้กของจีน มีส่วนหลักเป็นต้นหอมและทานคู่กับซอสเหมือนกัน แต่ซอสของทางเกาหลีจะต่างกับจีนตรงที่มีรสชาติเผ็ดด้วย เมนูแพนเค้กของเกาหลีจัดอยู่ในประเภทของคาว ถ้าเป็นแบบดั้งเดิม คือจะมีแค่ส่วนของแป้งและต้นหอม ทานคู่กับซอส แต่สูตรก็ได้มีการปรับเสริมเติมแต่งมาเรื่อยๆ เช่น แพนเค้กซีฟู๊ด แพนเค้กกิมจิ เป็นต้น

แพนเค้กญี่ปุ่น

หากพูดถึงแพนเค้กในประเทศญี่ปุ่นแล้ว อาจจะจับต้นชนปลายกันยากหน่อย อย่างที่ทุกคนรู้กันดีว่าประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีเมนูอาหารมากมายเต็มไปหมด ในส่วนของเมนูที่เรียกว่าเป็นแพนเค้กได้ในญี่ปุ่น เมนูหลักๆ คือ 

โอโคโนมิยากิ (Okonomiyaki) 

โอโนโนมิยากิหรือที่เรารู้จักกันในชื่อ “พิซซ่าญี่ปุ่น” หลายคนคงงงว่าแล้วทำไมถึงจัดให้พิซซ่าญี่ปุ่นเป็นแพนเค้ก คำตอบก็คือ เราจะดูจากขั้นตอนการเตรียมตัวแป้งและวิธีการประกอบอาหารนั่นเอง ซึ่งลักษณะแป้งและการทอดแป้งจะเหมือนกันกับแพนเค้ก ไม่มีการนำแป้งไปอบในเตาเหมือนกับพิซซ่า แต่ที่ทำให้แพนเค้กชนิดนี้ ถูกเรียกได้ว่าเป็นพิซซ่าก็คือ แพนเค้กชนิดนี้จะมีท็อปปิ้ง มีการแต่งหน้าราดซอส ซึ่งคล้ายกับพิซซ่าเลย และทั้งนี้ทั้งนั้น หน้าตาและส่วนผสมของโอโคโนมิยากิในประเทศญี่ปุ่น ก็ยังแตกต่างกันออกไปในแต่ละเมืองอีกด้วย เพราะฉะนั้น ใครชอบทานแบบไหนก็อาจจะต้องเลือกเดินทางไปลองทานให้ถูกเมืองด้วยนะ

โอยากิ (Oyaki)

หลายคนอาจจะไม่คุ้นกับชื่อขนมชนิดนี้ โอยากิเป็นขนมที่หาทานได้ที่เมืองนากาโน่ (Nagano) แต่วันนี้ที่เราจะนำมาพูดถึงกันเพราะขนมชนิดนี้ถูกจัดว่าเป็นแพนเค้กชนิดหนึ่งของประเทศญี่ปุ่น และโอยากิจะเป็นขนมที่มีลักษณะเหมือนเกี๊ยว มีการปั้นแป้งให้เป็นแผ่นบางและสอดไส้ด้านใน  โดยไส้ที่นิยมนำมาทำขนมโอยากิคือ มะเขือม่วงนำมาผัดกับซอสกับน้ำมันงา ตัวแป้งของขนมชนิดนี้มีส่วนผสมคล้ายคลึงกับแพนเค้กแต่จะแตกต่างกันตรงที่ ขนมชนิดนี้จะใช้นำร้อนในส่วนผสม

โดรายากิ Dorayaki 

เมื่อพูดถึงโดรายากิขนมที่เป็นที่ชื่นชอบของใครหลายคน และเชื่อว่าหลายคนก็คงต้องนึกถึงการ์ตูนโดเรม่อนเป็นอย่างแรก โดรายากิจัดเป็นแพนเค้กชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นแพนเค้ก 2 แผ่นประกบกัน และมีไส้ถั่วแดงกวนอยู่ตรงกลาง ส่วนตัวเนื้อแป้งของแพนเค้กจะเป็นแป้งรูปแบบเดียวกันกับแป้งขนมคัสเทลล่า (Castella)

เพียงแค่ในญี่ปุ่นประเทศเดียวเราก็จะเห็นว่าขนมแพนเค้กค่อนข้างมีมากมายหลายชนิดเลย และในตัวขนมที่มีชื่อเรียกเดียวกันแต่อยู่ต่างเมืองกัน ก็มีรูปร่างหน้าตาและรสชาติที่ต่างกันไปอีกด้วย

ซูเฟล่ (Soufflé)

เมื่อพูดถึงชื่อนี้ เชื่อว่าหลายคนจะต้องรู้จักเป็นแน่นอน เพราะตอนนี้กระแสซูเฟล่แพนเค้กกำลังดังเป็นอย่างมาก ด้วยความที่ขนมแพนเค้กชนิดนี้ดูนุ่ม ฟู เด้ง น่ารับประทาน บวกกับรสชาติที่ไม่ค่อยหวานมาก ทำให้เป็นที่โปรดปรานของใครหลายคน ส่วนมากซูเฟล่แพนเค้กนิยมรับประทานในรูปแบบเมนูของของหวาน ในประเทศญี่ปุ่นเองก็มีร้านขายซูเฟล่แพนเค้กชื่อดังที่มีสาขาแฟรนไชส์มากมาย และมีสาขาอยู่ในประเทศไทยด้วย ซึ่งก็คือร้าน Gram (แกรม) ที่หลายๆคนอาจจะเคยเห็นเปิดอยู่ตามห้างดังในกรุงเทพ วิธีการทำซูเฟล่แพนเค้กจะต่างกับแพนเค้กชนิดคือ ซูเฟล่จะต้องมีการเตรียมส่วนที่เป็นเมอแรงค์ก่อนแล้วค่อยนำมาผสมกับส่วนของแป้งและไข่ในภายหลัง ซึ่งส่วนเมอแรงค์จะเป็นส่วนที่กักเก็บอากาศไว้ภายในเนื้อขนม ทำให้ชิ้นขนม นุ้ม เด้ง ฟู สวยกว่าแพนเค้กแบบธรรมดา

จากข้อมูลในบทความนี้ เพื่อนๆ ก็จะเห็นว่า แพนเค้กไม่ได้มีแค่หน้าตาที่เป็นแป้งแผ่นกลมแบบที่เราคุ้นชินกัน ความจริงแล้วคำว่า “แพนเค้ก” ก็คือคำที่บ่งบอกถึงลักษณะและวิธีการประกอบอาหารในภาพกว้างของขนมชนิดนี้เท่านั้น จึงทำให้แพนเค้กมีหน้าตาหลากหลายแบบแตกต่างกันออกไป และจะเห็นว่า แพนเค้กบางชนิด ก็เพิ่งจะมีเมื่อไม่นานมานี้ ใครที่ได้อ่านบทความนี้แล้ว เกิดปิ๊งไอเดียดีๆออกมา ก็ลองมาทำแพนเค้กในแบบฉบับของตัวเองได้นะคะ

ขอบคุณแหล่งที่มาและข้อมูล
https://en.wikipedia.org/wiki/Pancake
https://www.delscookingtwist.com/easy-fluffy-american-pancakes/
https://www.keukenliefde.nl/pannenkoek-met-spek-en-kaas/
https://www.yummytemple.com/poffertjes-mini-pancakes-with-powdered-sugar-and-berries/
https://makebread.com.au/poffertjes-mini-dutch-pancakes/
https://www.tasteandtellblog.com/german-apple-pancake/
https://www.tumbuhan.my.id/2021/09/serabi-solo-di-surabaya.html
https://www.thespruceeats.com/korean-pancake-with-scallions-2118966
https://en.japantravel.com/static/content/okonomi.png
https://japan.recipetineats.com/okonomiyaki-japanese-savoury-pancake/
https://www.justonecookbook.com/oyaki/
https://sudachirecipes.com/dorayaki-japanese-red-bean-pancake/
https://www.cafe-gram.com/en/